فرمت MP3

mp3ازاواخر سال ۱۹۹۸میلادی ودر ورژنهای کامل شده ویندوز ۹۸در کامپیوترهای شخصی

مورد استفاده قرارگرفت.روندمحبوبیت فرمت mp3به حدی رسیده که کمپانی های مطرح

تولیدکننده محصولات صوتی (hi.end)از فرمت mp3در dvdplayerهای گران قیمتت خودنیز

 استفاده می کنند.

با محبوبیت روزافزون فرمت فوق کمپانی ها ی تو لید کننده محصولات صو تی و تصویری

 اقدام به تولید محصو لا تی با عنوان    mp3  playerنمودند که یکی از معتبرتر ین   آنها

شرکت آمریکایی اپل است.                       

                                 فرمتهای  فشرده سازی  صوتی MPEG

mpegکه شامل سه لایه پیچیدگی ۱و ۲و ۳ است و نرخ های نمونه برداری آن بین 48khz

,44 khzو۳۲khz می باشد. فرمت Mpeg1  در سال ۱۹۹۲برای سیگنالهای صوتی   مونو و

استریو عرضه شده است . لایه ۱ساده ترین سازکار را دارد سیگنال ورودی به بسته های

 ثابت  ۳۸۴نمونه ای معادل ۸ میلی ثانیه در فرکانس 32khzتقسیم شده و توسط فیلتر ۳۲

باندی تفکیک میگردد. پهنای باند این فیلترها ثابت بوده و بنابراین در فرکانسهای بم بیش

از حدپهن ودرفرکانسهای زیر بیش ازحد لزوم باریک هستند.مهمترین کاربرد فرمت MPEG1

در پخش ماهواره های دیجیتال برای باند صوتی است.

Mpeg2  لایه ۲ کمی پیچیده تر است و به بسته های ۱۱۵۲باندی معادل ۲۴میلی ثانیه در

فرکانس 1-/44 khz  و دقت مبدل (ft)  به ۱۰۲۴ نقطه افزایش می یابد. ولی فیلتر ۳۲باندی

 تغییری نمی کند٬واحد تخصیص دهنده بیت نیزبهبود یافته وعمل کو انتیزه رابرای فرکانس -

های بم ومتوسط و زیر به تفکیک انجام می دهد.

Mpeg3 لایه 3 که به MP3 معروف است رفتار باز هم پیچیده تر ی دارد . همانند لایه 2 از

 بسته های 1152باندی معادل 24میلی ثانیه استفاده می کندولی فرکانس نمونه برداری

به 48khzافزایش پیداکرده است .

روشهای فشرده سازی به دو دسته اصلی (lossless) و تلفاتی (lossy) تقسیم می شود.

در روش بی تلف پیام از رمز گشایی در گیرنده ٬بطور کامل وبیت به بیت بازیافت می شود.

از این روش  دراستودیوهای ضبط صدا بر روی   dvdاستفاده می شود. در مقابل در روش

تلفاتی نسبت فشرده  سازی می تواندیک به ده یا حتی بیشترباشد.روش ذخیره سازی

در فرمتهای MPEG به روش lossy  می باشد و  ۳/۳۲ مگابایت حجم داده ها را به ۳مگابایت

کاهش میدهد.

تولیدکننده های نرم افزار  تبدیل فایل های صوتی استاندارد به فرمت mp3 مدعی هستند

 که برای تبدیل فایل های صوتی به فرمت mp3  فرکانسهایی از موسیقی حذف می شود

که گوش انسان قادر به شنیدن آنها نیست ,اما آیا واقعآ این ادعا درست است؟ آیا فایلهای

صوتی تبدیل شده به mp هیچ فرقی از نظر کیفیت پخش ودرک شنونده از موسیقی ندارد

و در کیفیت اصلی موسیقی هیچ تغییری داده نمی شود؟

گوش دادن موسیقی با فرمت mp3  از یک mp3  player یا گوشی موبایل  برای  اکثر  مردم 

 امری  لذت بخش است  و  اکثرآ  از کیفیت پخش صدا ابراز رضایت می کنند. اما باید دید که

این نوع پخش مو سیقی از نظریک موسیقی دان و یا یک صدابردار حرفه ای هم  امری لذت

بخش  است و  مورد تایید این اشخاص هم قرار می گیرد ؟ مسلمآ این طور نیست!

برای شمامثالی میزنم.فرمتsuper audio cdکه توسط کمپانی سونی وفیلیپس ابداع شده

 است ٬ توانایی  پخش  فرکانسهای صوتی تا ۷۰khz را دارد . هما نگونه که میدانید حس

شنوایی انسان توانایی شنیدن فرکانسهای صوتی تا ۲۰khz رادارد.اما این افزایش فرکانس

های صو تی برای چه امری می باشد. حتمآ در هنگام گوش کردن به موسیقی برای شما

پیش آمده که درک درستی از یکی ازسازهای به کار رفته در موسیقی نداشته اید و یا  در

دفعات بعدی که همان موسیقی راگوش کرده ایدمتوجه استفاده ازیک سازخاص درساختار

 موسیقی شده اید.این مشکل بیشتر درهنگام گوش کردن موسیقی بافرمت mp3 ویادیگر

فرمت های فشرده سازی رخ میدهد و دلیل آن حذف فرکانسهایی از صدا است .

فرمتهای پیشرفته مانند super audio cdباافزایش فرکانسهای ضعیف که درفرمتهای فشرده

سازی تا حدود زیادی از موسیقی حذف شده اند٬ درک شنونده را  از موسیقی بالا برد ه و

 تفکیک بسیار بالایی را در سازها به وجود می آورد.

برگرفته از مجله اطلاعات علمی تیر ماه ;بهرنگ برزین